İSTANBUL’UN BİLİNMEYENLERİ; YEDİTEPE

Binlerce yıllık köklü geçmişe sahip mazide imparatorluklara başkentlik etmiş, üzerinde yaşadığı bütün medeniyetlerin izlerini günümüze taşımayı başarmış bir tarih ve kültür mozaiği niteliğindeki şehrimiz; İstanbul...

Bu şehir, bütün kalabalık ve karmaşıklığına rağmen kiminin hayali; kimininse şarkılarına, şiirlerine konu olmuş her köşesinde bir hikâyeye rastlayabileceğimiz derin bir ruhtur aslında. Uğruna savaşlar verilmiş, bir çağın kapanıp yepyeni bir devrin başladığı bu topraklarda attığınız her adımda geçmişten bir ize rastlamak oldukça mümkün. 

Bugün ucu bucağı belli olmayan bu şehirde şüphesiz ki ilk akla gelen “yeditepe İstanbul” söylemidir. Peki, nedir bu “Yeditepe İstanbul” ya da neresidir? Bu şehirde yaşayanlar biliyorlar mıdır nerelerde yükseldiğini bu tepelerin? Malesef pek çoğumuzun cevabını bilmediği, bilenlerinse bir elin beş parmağını geçmediği  “yeditepe” söylemi ile günümüzdeki genişlemiş kent sınırları üzerinden tahminler yapmak başlıca bir yanlıştır. Bu söylemle İstanbul’un suriçi bölgesinde kalan 7 tane tepesi kastedilmektedir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin ambleminde de yer verdiği “yeditepe” vurgusu 7 küçük üçgen şeklinde anlatılmıştır. Bu tepelerden  kısaca sırasıyla bahsetmek gerekirse; 

1. Tepe: Tüm zamanlar boyunca kentin kamusal merkezi adeta kalbi olma özelliği göstermiştir. Bizans ve Osmanlı imparatorlukları tarafından saray alanı olarak seçildiğini söylemek mümkün. Bu tepede Topkapı Sarayı,Ayasofya,Sultanahmet Cami  gibi daha birçok yapı mevcut.

2. Tepe: Sefere giden padişahların kullandığı ve çeşitli törenlerin düzenlendiği yol olan “Divan Yolu” üzerinde ardışık olarak sıralanmış Firuzağa Camisi,Çemberlitaş Hamamı,Nuruosmaniye Cami gibi yapıtların yer aldığı tepedir. 

3. Tepe: Bu tepede yer alan anıt eserlerin başında şüphesiz ki tepeyi işaretleyen Mimar Sinan’ın baş yapıtı olan Süleymaniye Cami gelmektedir.

4.Tepe: Kentin en yüksek noktalarından biri olan bu tepe Fatih Cami ve Külliyesi yer almaktadır.

5.Tepe: Bu tepede yer alan yapılara Sultan Selim Cami ve Külliyesi ile Haliç kıyılarına uzanan tepede yer alan Rum Lisesi (Kırmızı Mektep) örnek verilebilir.

6.Tepe: Edirnekapı ve Ayvansaray semtlerinin üzerinde kurulduğu, aynı zamanda şehrin batı surlarını da barındıran tepedir. 

7.Tepe: Aksaray semtinden tarihi Bizans surlarına ve Marmara sahiline kadar uzanan bölgedir. Bu tepede Haseki Sultan Cami ve Külliyesi yer almaktadır.

Bir rivayete göre Roma İmparatoru Konstantin’in o dönemde gökyüzünde güneş,ay ve 5 gezegenin olduğu gerçeğine dayanarak kenti 7 tepe üzerine inşa etmişti. Bizans ve Osmanlı Devleti ile birlikte sınırları korunmuş olan kent; bir başka rivayete göre İstanbul’un fethinden sonra Osmanlı padişahları İslam’ın şartı olan “ La ilahe illallah Muhammeden Resullullah” cümlesindeki kelime sayısının yedi olması ve günde beş vakit bu tepelerde bu kelimelerin yankılanması için her bir tepeye bir cami inşa ettirmişlerdir. Birbirinden görkemli yapıların inşa edilmiş olduğu bu “yeditepe” kimbilir belki bir sembol, belki de bir gücün göstergesiydi. Bugünlere gelmeyi başarmış olan bu miras öyle ya da böyle bugün bizlere emanet. Böylesine muazzam bir şehre tanıklık etme fırsatına ermişsek eğer hayatta herşeyin bir anlamı olduğu gibi vardır bunun da bir anlamı diyerek bu şehre sımsıkı sarılmalıyız.

Ressam Cemal AKYILDIZ "Gravürlerle Fatih"adlı çalışmasından bazı gravürlere yer verilmiştir.  Cemal AKYILDIZ ve FATİH Belediyesine Teşekkürler...